Stress door je smartphone


Ergens midden in Vietnam, in een restaurant, kijk ik om mij heen. De stelletjes en vrienden om ons heen lijken nauwelijks met elkaar te hebben gesproken, laat staan van het mooie uitzicht te hebben genoten. Ja, er is een selfie gemaakt (en nog een, want de vorige was niet helemaal instagram-proof) voor dat mooie uitzicht en er is gevraagd naar het WIFI-wachtwoord. Geërgerd kijk ik weg. Maar eigenlijk ben ik geen haar beter. Oke, op reis ligt mijn telefoon vaak twee dagen onderin een tas. Maar zodra ik thuis ben, voel ik hem weer aan mij trekken. Want ik voel mij vaak gestresst en geleefd door m’n telefoon. En ik ben niet de enige, blijkt uit onderzoek. Stress door je smartphone: Waardoor komt dat nou precies? En wat kan je er tegen doen?

Dopamine

Likes, comments en andere notificaties geven het brein een gevoel van beloning. De mate van dopamine in het ‘beloningscentrum’ in je brein neemt toe, wat zorgt voor een extreem positief gevoel. Lijkt onschuldig toch? Weet dat Cocaine precies hetzelfde effect heeft op je brein. Daarmee zijn social apps als Instagram, Facebook en Whatsapp extreem verslavend. 

Overprikkeling

Door de continue stroom van nieuwe informatie op je smartphone, kan overprikkeling ontstaan. Dat komt door de adrenaline en cortisol die je aanmaakt bij het bekijken van berichten, afbeeldingen, video’s en mailtjes. Maar sowieso het continu beschikbaar en bereikbaar zijn heeft z’n nadelen. Met name het gevoel om direct te willen antwoorden niet los te kunnen laten, kan voor veel onrust zorgen. Een trilling of geluid is al voldoende om de onrust te vergroten. Denk aan dat appje van je collega om 21.30 uur ’s avonds. Normaal reageer je nooit (nee echt hoor) maar nu staat er echt iets in de brand voor die ene klant.  Het gevolg? Je maakt extra adrenaline en cortisol aan om dat brandje te kunnen blussen.

Sociale wezens

Mensen zijn sociale wezens. In mijn eerdere artikel las je al dat erbij willen horen een aangeboren menselijk verlangen is om deel uit te maken van een groter geheel. Het brein kan geen onderscheid maken tussen valse verbondenheid via Whatsapp en iemand recht aankijken tijdens een goed gesprek, samen op de bank. En als er wel samen op de bank wordt gezeten met die goede vriendin, wordt er vaak nog gereageerd op appjes of door een tijdlijn gescrolld. Beide dragen niet bij aan een daadwerkelijke verbinding met anderen. Wat vervolgens weer kan leiden tot eenzaamheid en stress. 

Slaaptekort

Slaaptekort en stress versterken elkaar. Stress zorgt er niet alleen voor dat je slechter slaapt maar een slechte nachtrust draagt ook bij aan een hoger stressniveau. Het blauwe scherm van je smartphone voor de afbraak van melatonine in je lichaam. Het hormoon dat je slaap regelt. Maar dan installeer ik daar toch gewoon een appje voor? Hoor ik je denken. Maar door kort voor het slapengaan nog op je telefoon te zitten ontstaat er cognitieve stimulatie. Dit betekent dat je hersenen actief bezig zijn, waardoor je ook minder goed in slaap komt. 

Focus en aandacht

We willen er niet aan maar multitasken bestaat niet. Even je mail doorlezen terwijl je aan de telefoon bent, instagram checken op de wc of bellen tijdens het rijden. Je voelt je effectiever wanneer je het doet, maar je bent het niet. Je brein is niet in staat om meerdere stromen informatie tegelijkertijd te verwerken, of om aan twee dingen tegelijkertijd 100% aandacht te besteden. Kasper van der Meulen schrijft in zijn boek Mindlift hierover: ‘Zwaar multitasken heeft een negatieve uitwerking op je vermogen om in te schatten wat relevant is. Je verzwakt je mentale spamfilter en traint jezelf te reageren op onbelangrijke informatie. Niet alleen heeft dit een negatieve uitwerking op je stressniveau en focus, maar ook op je geheugen en zelfs je IQ’. 

Tips

‘Jeetje Laura probeer je mij bang te maken voor mijn telefoon ofzo’? Nee, ik wil je alleen maar bewust maken van de negatieve kanten van je smartphonegebruik, zodat je je smartphone voor je laat werken in plaats van tegen je. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:

  • Track je smartphonegebruik met behulp van bijvoorbeeld de app Moment.
  • Stel op basis van die informatie apparaatvrije tijd of een app-tijdslimiet in met de functie ‘schermtijd’ op je Iphone.
  • Kijk, minstens een uur voor het slapengaan, niet meer op je telefoon
  • Leg je telefoon buiten je slaapkamer of handbereik van je bed
  • Gebruik je telefoon niet als wekker
  • Leg je telefoon buiten handbereik tijdens je werkdag en afspraken met anderen
  • Ga op een informatie-dieet. Ook deze tip las ik in Mindlift. Kijk kritisch naar welke informatie je bij jezelf laat binnenkomen. Zet je pushnotificaties uit, check alleen op vaste, korte en getimede momenten je e-mail en social media en cancel al je e-mailnieuwsbrieven. Behalve die van mij 😉

Bronnen:

Dopamine, overprikkeling, sociale wezens, slaaptekort, multitasken